Het agentschap in cijfers
Aanmelden mijn burgerprofiel
AGENTSCHAP JUSTITIE & HANDHAVING
Aanmelden mijn burgerprofiel
hulp nodig
Het agentschap in cijfers
Handhaving voor dummy's

Alles wat u wilde weten over Handhaving maar niet durfde vragen

Vraag 100 willekeurig Vlamingen waar de ‘Handhaving’ voor staat in ‘het Agentschap Justitie en Handhaving’ en de kans is groot dat zo’n 99 procent het antwoord schuldig zal blijven. Nochtans is ‘Handhaving’ de garantie dat Vlaamse decreten (wetten) worden opgevolgd, inbreuken worden vastgesteld en overtreders worden gesanctioneerd. Vlaamse handhaving is dus in het algemeen belang. Een klare kijk in enkele ‘boerenvragen’.

Terug

Is het dan niet aan de rechtbanken om decreten te handhaven?

In principe is dat zo. Alleen zijn er bij de parketten te weinig experts die de nodige kennis hebben om overtredingen tegen decreten efficiënt te vervolgen en kampen de parketten met een grote achterstand in dossiers. Decreten vormen in regel geen prioriteit voor de parketten. Zo wordt er in minder dan 20 procent van de milieuovertredingen effectief gevolg gegeven met een sanctionering. De oplossing voor dit probleem moet komen van bestuurlijke handhaving.

Wat is bestuurlijke handhaving?

Bestuurlijke handhaving haalt een overtreding uit de ‘rechterlijke’ vervolging wanneer die hier geen gevolg aan geeft. Concreet: wanneer een inspectiedienst een proces-verbaal (pv) opstelt, wordt dit automatisch zowel naar het parket als naar het bestuurlijk niveau van de handhaving gestuurd. Het bestuurlijk niveau moet dan drie maanden wachten op een beslissing van het parket om al dan niet zelf aan de slag te gaan met het dossier. Als het parket binnen die drie maanden geen actie onderneemt, kan er bestuurlijk vervolgd worden en kunnen er boetes of maatregelen worden opgelegd. De bestuurlijke handhaving zorgt er dus voor dat overtredingen niet ongestraft  blijven.

Bestuurlijke handhaving is ook een antwoord op een democratisch probleem. Vlaanderen mag dan wel decreten opstellen en overtredingen ervan strafbaar maken, zonder bestuurlijke handhaving is ze volledig afhankelijk van het federale niveau. De federale minister van Justitie is dus verantwoordelijk, maar kan niet door het Vlaamse parlement ter verantwoording worden geroepen. Vanuit basis-democratisch oogpunt is dit dus een fundamenteel probleem.

Het Kaderdecreet Bestuurlijke Handhaving komt aan dit probleem tegemoet.

Wat is het Kaderdecreet Bestuurlijke Handhaving?

Het Kaderdecreet Bestuurlijke Handhaving biedt de juridische basis voor bestuurlijke handhaving binnen Vlaanderen. Het geeft Vlaamse administraties en inspectiediensten de mogelijkheid om op een efficiënte, rechtszekere en éénvormige manier op te treden tegen inbreuken. Het garandeert ook de rechten van de verdediging, bepaalt wie bevoegd is om op te treden en maakt samenwerking en informatie-uitwisseling tussen verschillende overheden mogelijk.

Een voorbeeld:

Uw lokaal carwashbedrijf loost afvalwater rechtstreeks in een nabijgelegen beek zonder over de nodige vergunning hiervoor te beschikken. Een duidelijke milieuovertreding dus.

De overtreding wordt tijdens een routinecontrole vastgesteld door een inspecteur van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) die een proces-verbaal opmaakt.

Het komt niet tot een rechtszaak, maar het Departement Omgeving legt een boete op én een dwangsom per dag dat er geen goed functionerend waterzuiveringsstation wordt aangesloten.

Bij ernstige milieuschade kan ook herstel van schade geëist worden (bv. bodem- of waterzuivering).

Alle gegevens van de overtredingen en inspecties worden opgeslagen in het Vlaams Handhavingsplatform.

Wat is het Vlaams Handhavingsplatform?

Het Vlaams Handhavingsplatform is een digitaal platform van de Vlaamse overheid. Het ondersteunt de samenwerking tussen verschillende toezichthouders en handhavingsinstanties in Vlaanderen. Het doel is om misdrijven en inbreuken op de regelgeving efficiënter op te sporen en aan te pakken. Met dit platform kunnen toezichthouders informatie delen, meldingen registreren en handhavingsdossiers opvolgen. Gemeenten, politie, milieutoezichthouders en andere betrokkenen kunnen efficiënter samenwerken en meerdere problemen rond één bedrijf of persoon in kaart brengen. Het maakt het ook mogelijk om op die manier bijvoorbeeld gelijkaardige vormen van crimineel gedrag in andere filialen van het bedrijf gericht te onderzoeken. De versnippering van informatie wordt een halt toegeroepen. In 2024 sloten 97 procent van de gemeenten zich aan op het handhavingsplatform.

In een notendop

Zonder handhaving zijn heldere regels slechts dode letter. Dankzij Vlaamse handhaving worden decreten nageleefd en blijven onze leefomgeving, gezondheid en rechten beschermd.

 

Terug