In bijna alle gevangenissen werd er gestaakt. In welke mate ondervonden jullie daar hinder van?

Tailleur: In Leuven Hulp was het vooral in de beginperiode van de stakingsgolf lastig. Op papier coördineer ik als beleidscoördinator een divers aanbod aan activiteiten en hulpverlening voor personen in detentie, maar aanvankelijk kon er niets doorgaan omdat er onvoldoende bewakend personeel was. We gingen dan maar terug in COVID-modus. Tijdens corona brachten we een aangepast aanbod op cel en dat hebben we op stakingsdagen opnieuw gedaan. We konden dus snel schakelen, maar het is verre van ideaal natuurlijk. Gelukkig was er de minimale dienstverlening en waren niet alle bewakers even stakingsbereid, net omdat ze de situatie niet erger wilden maken voor gedetineerden. In Leuven Centraal was het op het hoogtepunt van de stakingsperiode erger gesteld. Daar lag alles gewoon plat. Hulp- en dienstverleners konden er soms zelfs de gevangenis niet binnen omdat echt alles geannuleerd was.

De Corte: In de gevangenis van Oudenaarde konden op stakingsdagen geplande activiteiten niet doorgaan, maar als er niet gestaakt werd, moesten we niet knippen in ons aanbod. Dat moesten ze in sommige andere gevangenissen wel doen.

Gaan jullie aan de slag met die frustratie onder gedetineerden?

De Corte: We zetten altijd in op dialoog. Dat doen we niet alleen, maar samen met onze partners van binnen en buiten de gevangenis: Justitieel Welzijnswerk, Centra Geestelijke Gezondheid, de mensen van de psychosociale dienst enzovoort.

Tailleur: Een groot deel van de gesprekstijd van de hulpverleners gaat in tijden van crisis ook naar laten ventileren, en de personen in detentie ondersteunen om de tijd in de gevangenis voor hen leefbaar te maken. Pas als je hier ruimte voor maakt, kan je in een latere fase werken aan de persoonlijke problematieken en het voorbereiden op re-integratie. Ook ons groepsaanbod is belangrijk. Dankzij sportactiviteiten en opleidingen kunnen personen in detentie even ontsnappen aan hun cel. Eens even geen gedetineerde zijn, maar een sportman of een cursist. Het is aan ons om die motivatie dan intrinsiek te maken.

Hoe kijken jullie terug op 2024?

Tailleur: Het is geen evident jaar geweest, maar dat was het ook niet in de jaren daarvoor. Maar we hebben in onze gevangenissen de afgelopen jaren toch wat kunnen realiseren, ondanks alle problemen. We kunnen rekenen op een heel netwerk van gemotiveerde partners die er dagelijks voor blijven gaan.

Welke projecten van vorig jaar steken er voor jullie bovenuit?

De Corte: In Gent boden we de gedetineerden een spel op cel aan waardoor verschillende secties met mekaar in competitie konden gaan. Dat is toen heel positief onthaald door gedetineerden, personeel en directie. Het zorgde voor afleiding en bezigheid.

Tailleur: Ik ben heel trots op de VAPH-werking (Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap) die we in Leuven Hulp hebben opgestart, waarmee we mensen met het vermoeden van een beperking proberen te bereiken. Die mensen zijn oververtegenwoordigd binnen de populatie van de gevangenissen, maar wij hadden voor die doelgroep geen gespecialiseerde hulpverlening. We hebben daar hard voor gevochten en hebben een erkenning gekregen. We hebben nu twee partners die vier voltijdse personeelsleden ter beschikking stellen om die mensen én het personeel te ondersteunen in het omgaan met die doelgroep. En dat geeft hier veel ademruimte binnen de gevangenismuren. Ik ben echt fier dat we zo’n zaken nog kunnen realiseren, ondanks de crisis.