10.403

Justitie ging jarenlang over misdaad en straf. Hoe hard het ook klinkt, het slachtoffer was op zijn best een onvermijdelijke bijzaak die zich zelf een weg moest zien te banen in het justitiële doolhof. Nog maar 30 jaar geleden kwam daar schoorvoetend verandering in met een inderhaast opgerichte dienst Slachtofferonthaal. Een strijd die toen werd gevoerd door enkelingen is onder het huidig Vlaams beleid uitgegroeid tot een absolute prioriteit. Slachtoffers worden vandaag op een warme wijze bijgestaan en geïnformeerd vanaf de start van de rechtsgang tot na het vonnis. In ons jaarverslag noteren we de opstart van maar liefst 10.403 dossiers in 2022. Een stijging met 2.000 ten opzichte van vorig jaar en goed voor meer dan 14.000 slachtoffers voor wie we een loodzware periode wat lichter konden maken. En wat het nog mooier maakt: slachtoffers moeten ons niet vinden. In steeds meer dossiers zoeken we hen op dankzij ‘vattingen’ door het parket. Niemand staat er alleen voor. 

Maken we voor hen het verschil? Ook daarover hebben we een cijfer waar ik bijzonder trots op ben. Maar liefst 92% van de slachtoffers geeft in een onderzoek aan ‘zeer tevreden’ te zijn over onze dienstverlening. Maar het kan ook zonder cijfers. Verderop in dit jaarverslag leest u een getuigenis van een nabestaande in een gruwelijke assisenzaak. Haar woorden drukken het beter uit dan cijfers kunnen: “Slachtofferonthaal was een reddingsboei in een zee van emoties”.

1.900

Iedere morgen krijg ik netjes de cijfers van het aantal gedetineerden met een enkelband in de mailbox toegestuurd. Ik volg ze op de voet en met enige bezorgdheid. De stijging is sinds 2022 van die aard dat we er eigenlijk om de zoveel maanden een kleine ‘digitale’ gevangenis bijbouwen. Om u een idee te geven: 2022 sloten we af met het absolute record van 1.600 mensen die we iedere dag monitoren en begeleiden tijdens hun elektronisch toezicht. In maart van dit jaar rondden we de kaap van 1.900 mensen. Dat zijn 1.900 mensen die niet door de overbevolking in de gevangenis op de grond moeten slapen, hun werk kunnen houden, hun kinderen kunnen zien en hun sociaal netwerk kunnen houden. Waar dat gaat eindigen, durf ik niet te voorspellen. Maar wel dat de enkelband in de strafuitvoering een steeds belangrijkere rol gaat spelen. We bieden mensen meer kansen om zich te herpakken in de Vlaamse gevangenissen zonder tralies. Wie wel achter de tralies belandt krijgt diezelfde kans dankzij de afdeling Hulp- en Dienstverlening aan Gedetineerden die over hun welzijn en re-integratie waakt.

488

Iris was jarenlang het slachtoffer van partnergeweld voor ze eindelijk de stap durfde te zetten naar hulpverlening en politie. Ze onderging de pijn en de vernederingen in het belang van haar kinderen maar toen die ook in de klappen begonnen te delen was de maat vol. Het parket oordeelde dat haar partner het huis tijdelijk moest verlaten. Het gaf haar de rust en de vrijheid om oplossingen te zoeken met de hulp van onze mensen van het Family Justice Center, het justitiehuis en haar eigen familie met wie ze uit schaamte voor het partnergeweld had gebroken. Vandaag staat ze op eigen benen en heeft haar leven opnieuw opgebouwd. 

In 2022 legde het parket 488 keer een tijdelijk huisverbod voor gewelddadige partners op. Een ingrijpende maatregel die niet licht genomen wordt maar wel resultaat levert. Niet alle gedwongen huisverboden resulteren in scheidingen. Er wordt gewerkt met zowel het slachtoffer als de pleger van het huiselijk geweld en alle opties worden bekeken. Ook verzoening. Opvallend is wel dat het tijdelijk huisverbod, een maatregel die dateert uit 2013, steeds vaker wordt gebruikt. Tot 2019 waren dat gemiddeld 100 gevallen per jaar in heel België. Vorig jaar was dat bijna 500 keer in Vlaanderen alleen. De basis van deze stijging is niet ver te zoeken. De begeleiding van slachtoffers en plegers door justitiehuizen en Family Justice Centers wordt steeds beter, waardoor parketten en rechtbanken meer vertrouwen hebben dat de maatregel resultaten zal opleveren. Het agentschap inspireert justitie om steeds meer aandacht te hebben voor geweld binnen het gezin, met een bijzondere focus op kinderen. Hun belang staat steeds voorop.

15

Het percentage van alle milieuovertredingen dat leidt tot een dagvaarding of minnelijke schikking. Of hoe we allemaal de dupe kunnen worden van een lakse handhaving van de regels die het milieu en onze gezondheid moeten beschermen. Een uitdaging waar politiek en agentschap niet blind voor mogen blijven.

1.000

Of laat ons zeggen om en bij de 1.000 op het moment dat u dit leest. Dat is het aantal mensen dat ten dienste staat van de samenleving binnen ons agentschap dat voortdurend in beweging is en de motor vormt van deze cijferparade. Mensen die uitstekend werk leveren voor medemensen in moeilijke tijden. Mensen van wie ik tegen de Vlaming durf te zeggen dat die bijzonder goede dienstverlening krijgt. Mensen die zich inzetten om recidive te voorkomen en slachtoffers op te vangen. Mensen die beter dan wie ook weten waar al deze cijfers voor staan.

Een bijzonder trotse administrateur-generaal

Bob Van den Broeck
Agentschap Justitie en Handhaving

Veel leesplezier